Δεν υπάρχει κρίση στον παράδεισο:
Ακολουθώντας το χίπικο μονοπάτι της Ελληνικής νεολαίας.

«Στη μέση μιας από τις χειρότερες οικονομικές κρίσεις που γνώρισε ποτέ η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι νέοι της Ελλάδας βρίσκουν ελευθερία στο πολυσυζητημένο νησί της Ικαρίας. Ο δημοσιογράφος Alex King που ζει στην Αθήνα, επισκέφθηκε αυτό το καινούριο χίπικο καταφύγιο αναζητώντας τους νέους ανθρώπους που αρνούνται να παίξουν το παιχνίδι με τα χαρτιά που τους δίνουν.»

«Ο χρόνος αποκτά εντελώς καινούριο νόημα στο Ελληνικό νησί της Ικαρίας. Για παράδειγμα, μπορεί να αργήσεις τρεις ώρες στο ραντεβού σου με έναν άγνωστο και τελικά να συναντηθείτε τα μεσάνυχτα, παρόλα αυτά εκείνος θα σε χαιρετήσει σαν παλιός φίλος, θα κεράσει ούζο και θα κάνετε μια πολύ κεφάτη κουβέντα μέχρι τις μικρές ώρες.»

«Τουλάχιστον, κάπως έτσι έγινε ένα βράδυ όταν πήραμε σιγά-σιγά το δρόμο για τα βουνά αναζητώντας τον Άγγελο Καλοκαιρινό ο οποίος είναι ίσως η πιο μεγάλη αυθεντία όσον αφορά την πλούσια ιστορία αυτού του πολύ ορεινού και πεισματικά ανεξάρτητου νησιού του Αιγαίου Πελάγους. ″Οι άνθρωποι αναζητούν την ελευθερία και ονειρεύονται ένα διαφορετικό κόσμο. Αναζητούν ένα μέρος όπου τα πράγματα μπορεί να είναι διαφορετικά″, μας είπε ο Άγγελος όταν τελικά τον βρήκαμε. ″Και εδώ τα πράγματα είναι διαφορετικά″.»

«Δεν είναι να εκπλήσσεται κανείς μαθαίνοντας ότι η Ικαρία είναι μια από τις πέντε φημισμένες Μπλε Ζώνες -περιοχές με ιδιαίτερα υψηλό προσδόκιμο ζωής- όπου οι κάτοικοι συχνά φτάνουν τα ενενήντα ή ακόμα τα ξεπερνούν. Αλλά δεν είναι μόνο οι κανόνες του ρολογιού και της ηλικίας που ξεπερνιούνται εδώ. Μια σειρά από άλλους κανόνες δεν εφαρμόζονται επίσης· γεγονός που δελέασε πολλούς νέους, ελεύθερα σκεπτόμενους, ταξιδιώτες να έρχονται εδώ ήδη από τη δεκαετία του 1970.»

«Ο 20χρονος Πήτερ απολαμβάνει να επιμηκύνει το χρόνο· μια μορφή αλχημείας -επιτεύξιμη στην Ικαρία- που μετατρέπει μια χούφτα ευρώ σε εβδομάδες παράδεισου, αξέχαστων εμπειριών και μιας αίσθησης σύμπνοιας που άλλοι Ευρωπαίοι νέοι μόνο στα όνειρά τους θα μπορούσαν να δουν. Τον βρίσκουμε μαζί με τους φίλους του στην άγρια δυτική άκρη του νησιού να κάνει ελεύθερο κάμπινγκ ανάμεσα σε ογκόλιθους κάτω από ένα καταρράκτη. Είναι αποφασισμένος να μείνει εκεί μέχρι να του τελειώσουν τα χρήματα. ″Κοιτάξτε γύρω σας″, μας λέει. ″Δεν μπορώ να φανταστώ άλλους ανθρώπους να αντιδρούν σε μια εθνική κρίση μ’ αυτόν τον τρόπο»″.»

«Όταν ξέσπασε η Ελληνική Κρίση το 2008, λίγο έλειψε να παρασύρει στη δίνη της ολόκληρη την Ευρωζώνη. Για τους νέους κάτω των 25 ετών η ανεργία είναι ακόμα σχεδόν 50% αφήνοντας στους περισσότερους από αυτούς μόνο δύο επιλογές: ή να μεταναστεύσουν ή να παραιτηθούν από τα όνειρά τους. Όμως οι νέοι της Ελλάδας αρνούνται να αφήσουν τη χειρότερη οικονομική κρίση στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να τους στερήσει το δικαίωμα στην απόλαυση του γενέθλιου τόπου τους.»

«Ακολουθώντας το ρέμα που κυλάει δίπλα στο αντίσκηνο του Πήτερ, θα περάσεις μια σειρά από αυτοσχέδιες καλύβες, αιώρες και τέντες, έως ότου βρεθείς στο σεληνιακό σκηνικό της παραλίας του Να, τόπου τρικυμιών, αρχαίων ερειπίων και επιβλητικών γκρεμών.»

«Tην ώρα που πολυώροφα ξενοδοχεία και κακόγουστα εστιατόρια τείνουν να καταστρέψουν τις παραλίες πολλών Ελληνικών νησιών, εδώ, οι παρθένες ακτές δίνουν άσυλο στα μέλη μια ταξιδιάρικης, πολύχρωμης οικογένειας, που κολυμπούν και λιάζονται σε έναν ήλιο που μοιάζει παντοτινός, και όταν πέσει το σκοτάδι μαζεύονται και παίζουν μουσική γύρω από τη φωτιά της κατασκήνωσης.»

«Αυτοί οι αλλιώτικοι νέοι μάζεψαν τις ξηλωμένες κλωστές του χίπικου μονοπατιού της Ελλάδας. Βάζοντας ρεφενέ τα τελευταία ευρώ τους για το μακρύ ταξίδι με το καράβι, υφαίνουν τώρα ένα καινούριο πάπλωμα για την απόδραση, ραμμένο με πολύχρωμα κουρέλια technicolor: ελεύθερο κάμπινγκ, ωτοστόπ, επιβίωση χωρίς σχεδόν καθόλου λεφτά. Καθώς μαζεύονται κάθε φορά τα βράδια στα πανηγύρια, τις παραδοσιακές γιορτές που γίνονται προς τιμή του αγίου προστάτη κάθε χωριού στην Ελλάδα, αυτή η καινούρια γενιά προσθέτει σιγά-σιγά ένα δικό της κεφάλαιο στην πολυκύμαντη ιστορία της Ικαρίας.»

«Καθόμαστε στην αυλή του Άγγελου, κοιτάζοντας τη σκοτεινή κοιλάδα κάτω από τα σπίτια του Αγίου Πολυκάρπου. Τα ζεστά μάτια του σπιθιρίζουν καθώς ανάβει το τσιγάρο που εξέχει μέσα από τα φουντωτά, άσπρα γένια του. Αφού κεράσει άλλο ένα γύρο ούζο, είναι ώρα να αρχίσουν οι ιστορίες.»

«Οι σημερινοί χίπις μπορεί να δείχνουν διαφορετικοί από εκείνους του 1970, όμως ο Άγγελος λέει ότι είναι η ίδια λαχτάρα για απόδραση που τραβά τους νέους Έλληνες στην Ικαρία. ″Το πνεύμα της περιπέτειας είναι κάτι πολύ σημαντικό για τους νέους που ασπάζονται εκείνο που ονομάζουμε «ελευθεριακή κουλτούρα». Δεν είναι κάτι για όλους, ωστόσο αυτή η κουλτούρα φαίνεται ότι ταιριάζει στο νησί. Ταιριάζει με τη φύση, τη μορφή του εδάφους και το χαρακτήρα των ανθρώπων. Όλοι αναζητούν την απελευθέρωση μέσα στο σκληρό, άγριο τοπίο, τα ψηλά βουνά και τα πυκνά δάση″.»

«Οι ρίζες της ελευθεριακής κουλτούρας στην Ικαρία φυτεύτηκαν το 1971, εξηγεί ο Άγγελος, όταν κάποια νύχτα μια ομάδα Γερμανών ναυτοπροσκόπων κατέφτασαν στον Αρμενιστή με το πλοίο της γραμμής και αφού ξεφόρτωσαν τις φουσκωτές βάρκες τους, αποβιβάστηκαν με αυτές στην παραλία Λιβάδι. Εκείνο τον καιρό οι ντόπιοι προτιμούσαν να κολυμπούν και να βουτούν από τα βράχια και αδιαφορούσαν για τις αμμουδιές. Έτσι, δεν έδωσαν ιδιαίτερη σημασία στην παράξενη κατασκήνωση των ξένων. Όταν όμως οι Γερμανοί γύρισαν στην πατρίδα τους, το γεγονός έγινε γνωστό σε μια αντιφασιστική ομάδα φοιτητών στη Φρανκφούρτη, οι οποίοι αποφάσισαν να μην επιτρέψουν σε αυτούς τους ″Ναζιστές προσκόπους″ να κάνουν θέρετρό τους εκείνη την ωραία αμμουδιά.»

«Το επόμενο καλοκαίρι η ήσυχη παραλία γνώρισε μια έντονη διαμάχη εξουσίας με νικητές τους Αριστερούς. Αυτοί ήταν που καθιέρωσαν το Λιβάδι ως χίπικο άσυλο – καπνίζοντας χόρτο, κολυμπώντας γυμνοί στα κρυστάλλινα, γαλανά νερά, και εισάγοντας στην Ικαρία τον χαλαρό τρόπο ζωής στην αμμουδιά.»

«Ο Άγγελος ήταν ένας από τους πρώτους ντόπιους που ήρθε σε επαφή με εκείνους τους ατημέλητους ξένους και τις ηδονιστικές τους απολαύσεις. Εκείνα ήταν χρόνια στρατιωτικής δικτατορίας, όταν και μόνο αν έβλεπαν κάποιον με μακριά μαλλιά στον δρόμο ήταν αρκετό για να τον μαζέψει η μυστική αστυνομία. Όμως η Ικαρία τότε χόρευε στον δικό της ρυθμό: θυελλώδεις άνεμοι, τρικυμιώδεις θάλασσες και η έλλειψη φυσικών λιμανιών απομόνωναν το νησί, αναγκάζοντας τους κατοίκους να είναι όσο το δυνατόν αυτάρκεις. Ήταν η απόσταση από την πολιτική εξουσία που πρόσφερε την αναγκαία κάλυψη για να εμφανιστεί σε εμβρυακή μορφή το Ελληνικό χίπικο μονοπάτι.»

«Το κάλεσμα της φύσης γοητεύει όσους έχουν διάθεση για περιπέτεια και τους κάνει να επιστρέφουν στον ίδιο τόπο κάθε χρόνο, όπως η 25χρονη Έλενα που είναι φωτογράφος και ζει στην Αθήνα. Ο μαζικός τουρισμός που ανθεί στο γειτονικό νησί της Σάμου, που απέχει μόνο 12 χιλιόμετρα από την Ικαρία, δεν είναι καθόλου ελκυστικός γι’ αυτήν· αντίθετα εδώ ζει για τρεις μήνες το χρόνο σαν ″πριγκίπισσα της ελευθεριακής κουλτούρας″ με χρήματα που κερδίζει δουλεύοντας σε ένα μπαρ στην παραλία Λιβάδι. ″Η ζωή στην Αθήνα είναι σκληρή″, λέει. ″Είναι αληθινός αγώνας, όμως μπορείς να έρθεις εδώ και να νιώσεις εντελώς ελεύθερος. Για λίγο καιρό, τουλάχιστον″.»

«Γύρω στα μεσάνυχτα, ‘οι γκρούβαλοι’ -όπως οι ντόπιοι ονομάζουν την απένταρη φυλή του Πήτερ και της Έλενας- βγαίνουν από τις σκηνές τους που βρίσκονται σε διάφορα μέρη στο νησί, για να κάνουν το προσκύνημα τους στα πανηγύρια.»

«Κάθε παραλιακός οικισμός και κάθε μικρό χωριό ψηλά στα βουνά οργανώνει τη δική του χορευτική γιορτή όπου η είσοδος είναι ελεύθερη, όμως οι οργανωτές οι οποίοι δουλεύουν εθελοντικά, πωλούν ντόπιο κρασί και φαγητό, με τα κέρδη από τις πωλήσεις να πηγαίνουν σε διάφορα κοινωφελή έργα της κοινότητας. Καθώς πολλές απ’ αυτές τις γιορτές γίνονται σε μακρινές τοποθεσίες, ο μόνος τρόπος να πάει κανείς εκεί είναι το ωτοστόπ -όπου κάθε τέτοιο ταξίδι με ωτοστόπ είναι μια ευκαιρία να κάνει κανείς νέους φίλους.»

«Απόψε το πανηγύρι γίνεται στο λιμάνι του Ευδήλου, όπου εκατοντάδες άνθρωποι έχουν ενώσει τα χέρια τους και ταλαντεύονται ρυθμικά μπρος και πίσω, σχηματίζοντας ολοένα πιο σφιχτούς ομόκεντρους κύκλους. Μετά από κάποια ώρα, όταν φεύγουν τα παιδιά και οι ηλικιωμένοι, πίσω τους μένει ένα πλήθος που βράζει ενωμένο στους ρυθμούς μιας παραδοσιακής μουσικής που έρχεται από τους αιώνες.»

«Για κάποιον σαν κι εμένα που έχει μεγαλώσει στο Λονδίνο με ένα σάουντρακ προ-ηχογραφημένης ηλεκτρονικής μουσικής, φαίνεται σουρεαλιστικό να βλέπει τους ανθρώπους του καιρού του να χορεύουν με κέφι στον ήχο λαϊκών κρουστών, βιολιού και λαούτου -σύντομα όμως υπνωτίζομαι κι εγώ, ενώνω τα χέρια μου με το πλήθος και σαρώνω την πίστα ακολουθώντας τη μουσική.»

«Αργότερα, ο Πήτερ βουτάει ένα κομμάτι ψωμί στο πιάτο μια σαλάτας που εδώ και πολλή ώρα είναι παρατημένη σε ένα τραπέζι, και πιάνουμε πάλι την κουβέντα. Μιλάει με μια ωριμότητα πέρα από την ηλικία του και τα Αγγλικά του έχουν πότε-πότε με έναν ένρινο Σκωτσέζικο τόνο που απόκτησε όταν σπούδαζε στη Γλασκόβη. ″Μπορεί οι προηγούμενες γενιές να έκαναν τα ίδια με εμάς, όχι όμως γιατί ήταν υποχρεωμένοι να το κάνουν», λέει. «Αν δεν φάω εδώ, θα πεθάνω της πείνας μέχρι να μπω στο καράβι για τον γυρισμό. Πραγματικά δεν μου έχουν μείνει πια καθόλου χρήματα. Αυτό που κάνω δεν είναι απλά lifestyle, είναι ένας τρόπος ζωής. Το να τρώω στο πανηγύρι είναι ένας τρόπος να παρατείνω το καλοκαίρι μου. Γι’ αυτό ακριβώς πρόκειται″.»

«Αργότερα, η ορχήστρα αρχίζει να παίζει ακόμα έναν Ικαριώτικο· αυτός είναι ένας ιδιαίτερος χορός του νησιού και τα βήματά του είναι τραγικά δύσκολα. Τα επίπεδα ενέργειας ανεβαίνουν ακόμα πιο ψηλά, ενώ παλαμάκια και ιαχές αντηχούν μέσα το πλήθος. Κάθε βράδυ, το πανηγύρι τελειώνει με το Πιπέρι, ένα αρχαίο Ελληνικό έθιμο που συμβολίζει το διώξιμο του διαβόλου με το τρίψιμο πιπεριού, το οποίο εξαγνίζει τη γη και τη ψυχή.»

«Στην Ικαρία όμως, αυτό το έθιμο παίρνει έναν μοναδικά ισότιμο χαρακτήρα. Όποιος στέκεται ακόμα στα πόδια του στο τέλος της βραδιάς πρέπει να χρησιμοποιήσει όποιο μέλος του σώματός του, από γλώσσα μέχρι γεννητικά όργανα, προστάξει ο τραγουδιστής, και να τρίψει με αυτά το έδαφος της πίστας. Γελαστοί ‘επόπτες’ μαστιγώνουν με τις ζώνες τους όποιον δεν υπακούει στα προστάγματα, θέλοντας να δείξουν έτσι ότι κανένας δεν είναι ανώτερος.»

«Όταν οι πρώτες ακτίνες του πρωϊνού ήλιου διαλύουν το σκοτάδι, κοιτάζω γύρω μου και βλέπω μόνο φαρδιά-πλατιά χαμόγελα. Που αλλού στην Ευρώπη θα μπορούσε ένα τέτοιο πλήθος να γλεντάει μέχρι τις 10 το πρωί χωρίς τη ανάγκη χημικών διεγερτικών; Με εξαίρεση μερικά πλαστικά μπουκάλια με δυνατό, ντόπιο κρασί και λίγο χόρτο, αυτό είναι μια απόλυτα φυσική έκσταση -κάτι που ενώνει τους ανθρώπους και τους εξαγνίζει.»

«Καθώς γλύφω με τη γλώσσα μου το πάτωμα της πίστας που είναι ζεστό απ’ τον πρωϊνό ήλιο δίπλα-δίπλα με παρέες γελαστών Ελλήνων, ξαφνικά συνειδητοποιώ ότι πολύ σύντομα όλοι θα επιστρέψουμε στα προγράμματά μας, στο άγχος μας και στον αγώνα της επιβίωσης μέσα στην οικονομική κρίση.»

«Όμως τώρα, όλα αυτά μοιάζουν πιο υποφερτά, αφού ξέρουμε ότι στην Ικαρία νιώσαμε την ελευθερία -έστω για μια στιγμή- και χαθήκαμε για τα καλά, όλοι μαζί, μέσα στη διαχρονική μουσική του Αιγαίου.»